Podstawą Kultu jest miłość Boża przedstawiona w Starym i Nowym Testamencie, przymierze zawarte między Bogiem a ludem izraelskim, którego podstawę stanowiło przykazanie miłości: „słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym. Będziesz miłował Pana Boga twojego z całego swego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich swych sił. Niech pozostają w twym sercu te słowa, które ja dziś ci nakazuje” (PWT 6, 4-5) W pismach proroka Ozeasza czytamy: „Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem i syna swego wezwałem z Egiptu... Ja uczyłem chodzić Efraima, na swe ramiona ich brałem; oni zaś nie rozumieli, że troszczyłem się o nich. Pociągnąłem ich ludzkimi więzami, a były to więzy miłości... Uleczę ich niewierność i umiłuję ich z serca, bo gniew mój odwrócił się od nich. (Oz 11, 1.3-4; 14,5).
       Najczulsza i przebaczająca miłość Boga była zapowiedzią płomiennej miłości, którą Zbawiciel okazał w swoim Sercu wszystkim ludziom. Miłość stała się fundamentem Nowego Przymierza. Zapowiedział to prorok Jeremiasz: w następujących słowach: „Ukochałem cię odwieczną miłością, dlatego też zachowałem dla ciebie łaskawość... Oto nadchodzą dni... – kiedy zawrę z domem Izraela Nowe Przymierze... Umieszczę swe prawo w głębi ich jestestwa i wypiszę na ich sercu” (Jr 31, 3; 31, 33).

       Obraz Nowego Przymierza między Bogiem a ludźmi pokazuje Ewangelia. Tajemnica Odkupienia jest tajemnicą doskonałej miłości Chrystusa względem Ojca niebieskiego, Któremu Syn złożył zadośćuczynienie za grzechy rodzaju ludzkiego. To tajemnica współczującej miłości Boga wobec ludzi.
       Miłość, która tchnie z Ewangelii pozostaje w zgodzie z ludzką wolą pełną Bożej miłości i z samą miłością nieskończoną, jaka łączy Syna z Ojcem i Duchem Świętym.
       Pierwszą czcicielką Najświętszego Serca Pana Jezusa była Matka Najświętsza, gdy powiedziała „fiat”. Ona, jedyna, w pełni poznała tajemnicę miłości Serca swego Syna i stała się szafarką Jego Łask.
       Święty Jan Ewangelista w czasie ostatniej wieczerzy poznał tajemnicę Miłości Serca Jezusa, kiedy to położył głowę na Jego Sercu. Napisana przez niego Ewangelia i listy są przepełnione duchem miłości. Święty Tomasz Apostoł na widok rany Serca Zmartwychwstałego Jezusa wypowiedział słowa pełne uwielbienia: „Pan mój i Bóg mój”.
       Kult Miłości Boga w symbolice przebitego Serca Chrystusa był zawsze obecny w Kościele. Rozwój Kultu nastąpił po objawieniu tajemnicy Miłości wybranym duszom.
       W pierwszych wiekach chrześcijaństwa i średniowiecza, wielu świętych miało objawienia Pana Jezusa. Specjalnym nabożeństwem do Najświętszego Serca odznaczali się: św. Bernard z Clairveaux, św. Piotr Damian św. Anzelm, św. Franciszek z Azyżu, św. Ludgarda, św. Antoni z Padwy, św. Bonawentura, św. Katarzyna Siennejska, bł. Henryk Suzo, św. Bernardyn ze Sieny, św. Piotr Kanizy, św. Magdalena de Pazzi, św. Jan Eudes, św. Franciszek Salezy i inni.