Wielkim radosnym wydarzeniem w życiu Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej, a przede wszystkim prowincji katowickiej jest poświęcenie 22 kwietnia 2004 roku przez metropolitę katowickiego abpa ks. dr. Damiana Zimonia Ośrodka Rehabilitacyjno-Wychowawczego - Projekt "Magdalena" w Katowicach.

       Ośrodek przeznaczony jest dla dziewcząt i kobiet moralnie zagrożonych. Jego powstanie i przeznaczenie to owoc, a jednocześnie dowód ożywienia charyzmatu zgromadzenia. W związku z tą okolicznością warto przypomnieć niektóre fakty z jego historii oraz zaprezentować sylwetki jego najwybitniejszych przedstawicieli.

       Początki Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej sięgają drugiej połowy XIX wieku, gdy ksiądz Jan Schneider, dziś Sługa Boży, powołał we Wrocławiu Stowarzyszenie dla Ochrony i Podniesienia Moralności Dziewcząt Służących. Wraz ze swymi siedmioma pomocnicami (paniami z wyższych sfer, z hrabiną Marią von Hoverden na czele) opracował dla stowarzyszenia statuty, zatwierdzone przez miejscowego biskupa Henryka Förstera i Urząd Policji.

       Właśnie policja, zatrwożona mnożącymi się wypadkami gwałtu i wyzyskiwania dziewcząt napływających ze wsi do miasta w poszukiwaniu pracy, wystąpiła z inicjatywą zorganizowania dla nich kompetentnej opieki. Wstrząsające sprawozdanie o losie tych dziewcząt, które już na dworcu kolejowym były zabierane do rzekomych domów noclegowych, będących de facto domami rozpusty, skłoniło księży kondekanalnych do wyznaczenia księdza Jana Schneidera na duszpasterza wrocławskich imigrantów. Miał bowiem doświadczenie w tego rodzaju pracy, nabyte podczas duszpasterskiej opieki nad pracownicami fabryki cygar w parafii Wiązów.

       Ze stowarzyszenia, zwanego potocznie Związkiem Maryi, wyłoniło się wkrótce Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej. Za datę jego powstania uważa się dzień 8 grudnia 1854 roku, w którym członkinie Stowarzyszenia dla Ochrony i Podniesienia Moralności Dziewcząt Służących uroczyście poświęciły się Najświętszej Marii Pannie Niepokalanie Poczętej. W ten sposób wypełniło się pragnienie założyciela, aby powierzone mu moralnie zagrożone osoby oddać w ręce zakonnic. Początkowo zamierzał powierzyć je jednemu z istniejących już zgromadzeń, aby zapewniło im solidną formację duchową i przygotowało do normalnego życia w rodzinie. Taka wizja charyzmatu była nowa oraz bardzo śmiała i nie miała jeszcze utartych wzorów, więc w dawnych klasztorach nie znalazła oddźwięku. Wówczas Opatrzność sama powołała ochotniczki, które z mocą i odwagą podjęły inspirujący charyzmat księdza założyciela. Do zorganizowanego już schroniska dla służących, w którym pracowały płatne nauczycielki i wychowawczynie, zgłosiły się do pomocy trzy młode kandydatki, dając formalne podwaliny powstającemu zgromadzeniu. Powierzyły się duchowemu kierownictwu księdza Jana i jako zasadę życia przyjęły trzecią regułę św. Franciszka z Asyżu. Wspólnie opracowano nowe statuty zgromadzenia, opierając je głównie na Ewangelii i Listach św. Pawła.

       Obłóczyny pierwszych sióstr odbyły się w domowej kaplicy Związku Maryi 26 maja 1863 roku, w święto Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych. Fakt ten miał uzmysłowić maryjny charakter zgromadzenia oraz charyzmat ubóstwa, służebności i pokory Służebnicy Pańskiej, co ksiądz Jan szczególnie podkreślił w obłóczynowym kazaniu. Rok później habit zakonny otrzymały trzy nowe kandydatki. Dnia 2 lipca 1867 roku biskup wrocławski H. Förster uznał siostry za zgromadzenie na prawie diecezjalnym i podjął starania o jego uznanie na prawie papieskim, czego jednak założyciel już nie doczekał. Dziewięciu siostrom założonego przez siebie zgromadzenia udzielił ojcowskiego błogosławieństwa, zalecając im jako swą ostatnią wolę, by chodziły drogą sprawiedliwości i trwały w jedności i siostrzanej miłości.

       Zgromadzenie zaczęło się dynamicznie rozwijać. Poszerzyło też zakres swej działalności apostolskiej o ambulatoryjną pracę nad chorymi, pracę w szpitalach, prowadzenie domów dziecka i domów dla starców, przedszkoli, katechizację, organizację rekolekcji dla dziewcząt, pracę w duszpasterstwie parafialnym, a od roku 1972 także pracę na misjach.

       Powstały nowe prowincje, przeredagowano konstytucje zakonne, które w roku 1943 uzyskały aprobatę papieską. Każde dzieło Boże musi przejść swe oczyszczenie w ogniu prób i doświadczeń. Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej przeżyło więc bolesne okresy stagnacji, likwidacji założonych placówek i zniszczeń obu wojen światowych, ale też radość z zakładania coraz nowych fundacji i okresów dynamicznego rozwoju terytorialnego i duchowego zarówno sióstr, jak też ich dzieł. Ich charyzmat, mający źródło w miłosierdziu Boskim i ludzkim, odpowiadał na każdorazowe wezwanie swoich czasów, a miłość miłosierna pomagała zaradzić ich najpilniejszym potrzebom.

       Wracając do początków, należy jeszcze dodać, że po rozbudowaniu pierwszego zakładu siostry podjęły w nim nowe zadania. Prowadziły schronisko i sprawowały opieką nad dziewczętami, a także uczyły robót ręcznych i prac gospodarczych, pielęgnowały chorych, zajmowały się niemowlętami i starszymi dziećmi. Siedzibą zgromadzenia był stale Wrocław. Następną placówką stał się Racibórz, gdzie w roku 1886, na zaproszenie tamtejszego proboszcza Hermana Schaffera, założono - na wzór zakładu wrocławskiego - również zakład dla dziewcząt służących. Powstała w Berlinie fundacja zgromadzenia utworzyła tam trzy placówki. Wraz z rozwojem terytorialnym wzrastała też liczba sióstr.

       W latach 1896-1902 sama diecezja wrocławska liczyła 12 domów. W 1898 roku zgromadzenie podjęło się pracy w szpitalu psychiatrycznym w Branicach. Wkrótce domy zgromadzenia rozsiane były w pięciu dalszych diecezjach, obejmując łącznie archidiecezje wrocławską, ołomuniecką, prałaturę pilską, diecezje berlińską, praską, poznańską i katowicką. Utworzenie tej ostatniej łączyło się z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Pierwsza polska placówka powstała w Brzeziu, w powiecie rybnickim, dokąd w 1917 roku sprowadzono siostry z Raciborza. Dom w Brzeziu w 1929 roku stał się siedzibą polskiej prowincji zgromadzenia, co było wstępem do podziału całego zgromadzenia na oddzielne prowincje, do czego zmuszał jego rozwój terytorialny. Polską placówkę utworzono również na terenie diecezji poznańskiej. Wkrótce dom w Katowicach wysunął się na czoło prowincji polskiej. Zawdzięczał to wiernej realizacji swego głównego charyzmatu, mianowicie opiece nad zagrożoną moralnie młodzieżą żeńską, którą sprawował przy współudziale Katolickiej Misji Dworcowej.

       W roku 1934 utworzono dalsze prowincje, jednak bez oddzielnych nowicjatów. Młodzież zakonna miała się wychowywać we wspólnym nowicjacie założonym w 1925 roku w Nysie. Dla prowincji katowickiej powstał w roku 1931 nowicjat w Brzeziu. Druga wojna światowa zahamowała czy wręcz przerwała działalność sióstr. W tym okresie dziesięć sióstr zginęło, a domy zakonne i zakłady legły w gruzach.

       Okres powojenny nie tylko nie pozwolił na zorganizowanie życia zakonnego, ale wręcz je niszczył. W roku 1954 domy zgromadzenia zostały zlikwidowane, a siostry wywiezione do obozu pracy w Otorowie k. Poznania, gdzie pozostawały ponad dwa lata. Kandydatki i nowicjuszki musiały powrócić do rodzin. Nie zerwały jednak kontaktu z siostrami i przygotowywały się konspiracyjnie do złożenia ślubów. Ich obłóczyny i profesja zakonna miały miejsce w Katowicach. Pod koniec 1956 roku, gdy stosunki między państwem a Kościołem nieco zelżały, siostry miały nadzieję na reaktywizację swego charyzmatu.

       Niestety, od roku 1961 osoby zakonne były zwalniane z pracy w Służbie Zdrowia, przedszkolach, a ustawa o laicyzacji szkół i wychowania podcinała istotną działalność zgromadzenia. Jednakże prześladowania i szykany sióstr nie złamały, wprost przeciwnie - umacniały w gorliwości i pomnażały w liczbie.

       Pierwsza po wojnie Kapituła Generalna odbyła się w 1963 roku w Rzymie. W sześć lat później uchwalono założenie placówki misyjnej. Powstała w 1972 roku w Kilimarondo w Tanzanii, następna w Nanjocie.

       Aktualnie zgromadzenie znajduje się na terenie 8 krajów: Włoch, Polski, Niemiec, Tanzanii, Łotwy, Ukrainy, Francji i Białorusi.

       Jego charyzmat uniwersalny i zawsze aktualny, wypływający z miłosierdzia jest dziś wzmocniony apelem papieskim w Łagiewnikach i ma szansę oparcia się zagrożeniom moralnym dzisiejszego świata.