. |
8 grudnia 1854 r. papież Pius IX wydał bullę dogmatyczną Ineffabilis Deus, w której napisał: „Nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmocnego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa Zbawiciela rodzaju ludzkiego – została zachowana nietkniętą od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną”.
8 grudnia 2004 r. upływa 150 lat od ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP. Rocznica ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu zbiega się ze 150 rocznicą istnienia Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej, które narodziło się w drugiej połowie XIX w., dzięki inicjatywie i staraniom ks. Jana Schneidera, który czuł potrzebę zdobywania dusz dla Niepokalanej.
Święty Maksymilian Maria Kolbe, zakonnik, który żywił i do końca zachował gorące nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej napisał: „Ona musi mlekiem swojej łaski duszę wykarmić, wypieścić, wychować, tak jak Jezusa karmiła, pieściła i wychowywała. Na Jej kolanach musi dusza poznawać i kochać Jezusa. Z Jej serca czerpać miłość ku Niemu. Owszem, Jej sercem kochać Go i miłością upodabniać się do Niego”.
Inicjatywa powołania Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej była odpowiedzią na potrzebę chwili. Ówczesna, wrocławska policja zaniepokojona mnożącymi się gwałtami i wyzyskiwaniem dziewcząt napływających ze wsi do miasta, które zabierano z dworca kolejowego do rzekomych noclegowni, które były niczym innym jak domami rozpusty, zwróciła się do biskupa o pomoc. On z kolei wyznaczył do tego zadania ks. Jan Schneidera, który wraz z siedmioma innymi osobami założył Stowarzyszenie dla Ochrony i Podniesienia Moralności Dziewcząt Służących.
Ze Stowarzyszenia wkrótce wyłoniło się Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej. Za datę jego powstania uważa się 8 grudnia 1854. W tym to dniu członkinie Stowarzyszenia dla Ochrony i Podniesienia Moralności Dziewcząt Służących poświeciły się Najświętszej Maryi Pannie Niepokalanie Poczętej. 26 maja 1863 r odbyły się obłóczyny pierwszych sióstr. W roku 1867 biskup wrocławski uznał siostry za zgromadzenie na prawie diecezjalnym, następnie podjęto starania w Rzymie o uznanie na prawie papieskim.
Zgromadzenie zaczęło się rozwijać, poszerzyło zakres swej działalności o opiekę nad chorymi, pracę w szpitalach, domach dziecka, przedszkolach i domach starców. Ponadto zaczęło organizować rekolekcje dla dziewcząt, a od roku 1972 podjęło również pracę misyjną.
W latach 1896-1902 w samej diecezji wrocławskiej było 12 domów zgromadzenia, pozostałe były rozsiane po innych diecezjach, obejmując diecezję ołomuniecką, prałaturę pilską, diecezję berlińska, praską, poznańska i katowicką. Powstanie tej ostatniej łączyło się z odzyskaniem niepodległości w 1918 r. Pierwsza polska placówka powstała w Brzeziu, w powiecie rybnickim. W roku 1934 utworzono dalsze spośród, których dom w Katowicach wysunął się na czoło polskiej prowincji, dzięki dobrze prowadzonej realizacji głównego charyzmatu zgromadzenia, czyli opieki nad moralnie zagrożonymi kobietami, które to zadanie wykonywano wraz z Katolicką Misją Dworcową. Do obchodów 150 – lecia zgromadzenia dochodzi więc w tym roku jeszcze jubileusz 75-lecia istnienia prowincji katowickiej.
Druga wojna światowa nie tylko zahamowała lecz wręcz przerwała działalność sióstr. Równie niekorzystny był okres powojenny. W roku 1956 siostry miały nadzieję na lepsze dla nich czasy, niestety od roku 1961 osoby zakonne zwalniano z pracy w szpitalach i innych placówkach zdrowia i oświaty, na skutek ustawy o laicyzacji szkół i wychowania. Prześladowania, zakazy i szykany nie złamały ducha zgromadzenia lecz przeciwnie umocniły go i pomnożyły liczbę zakonnic. Obecnie zgromadzenie prowadzi swą działalność, oprócz Polski, na terenie: Włoch, Niemiec, Francji. Łotwy, Ukrainy, Białorusi i Tanzanii.
Dziś charyzmat zgromadzenia jest równie aktualny jak 150 lat temu. Siostry Maryi Niepokalanej mają wiele pracy związanej z oparciem się zagrożeniom moralnym naszych czasów.
Historia nijako się powtarza. Przed 150 laty policja wrocławska zwróciła się do biskupa o pomoc, w roku 1998 ówczesny prezydent Katowic wystosował prośbę do katowickiego biskupa i do Matki Generalnej Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej o wyznaczenie siostry do pracy z żeńską młodzieżą, która wpadła w sidła prostytucji i zagrożonej innymi formami wykorzystania seksualnego.
Zgromadzenie wydelegowało do tej pracy siostrę Annę Bałchan, która została współzałożycielką specjalnego Stowarzyszenia im Marii Niepokalanej na rzecz pomocy dziewczętom i kobietom, którego celem jest stworzenie alternatywy dla dziewcząt i kobiet, które pragną wyjść z prostytucji, pomoc ofiarom różnego rodzaju przemocy seksualnej, przymusowej prostytucji i handlu kobietami. Stowarzyszenie udziela im doraźnej pomocy, uczy radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, uczy aktywizacji zawodowej, uwrażliwia społeczeństwo na ofiary przymusowej prostytucji, oferuje pomoc psychologiczną, medyczną i prawną.
Powstał specjalny projekt „Magdalena”, który prowadzi s. Anna Bałchan ze Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej, a władze Katowic ofiarowały Stowarzyszeniu budynek na Ośrodek Rehabilitacyjno-Wychowawczy, w którym po pracach remonowo-adaptacyjnych powstało osiem pokoi mieszkalnych, kaplica, kuchnia jadalnia, pokój warsztatowy i pomieszczenia biurowe Stowarzyszenia. Tu oprócz dachu nad głową, kobiety z dziećmi, mogą odnaleźć siebie jako osoby, odzyskać utraconą godność i przygotować się do zmiany swego życia. Pragnieniem sióstr jest zapewnienie podopiecznym „ciepłego domu”, którego w większości nie miały. Prostytucją bowiem zajmują się, lub są do niej zmuszane najczęściej dziewczęta ze środowisk patologicznych.
Ku wielkiej radości sióstr, w roku podwójnego jubileuszu, powstało dzieło służące bliźnim i zarazem ożywiające charyzmat zgromadzenia, stanowi powrót do korzeni. Idea pomocy dziewczętom i kobietom narażonym na demoralizację przyświecała założycielowi Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej.
Prostytucja to nie zawsze dobrowolny wybór, częstą drogą do niej jest brak środków do życia, konflikt z rodzicami, ucieczka z domu, uwiedzenie, handel kobietami, a czasem pokusa łatwego zdobycia pieniędzy. Porzucenie takiego stylu życia nie jest łatwe, potrzebna jest pomoc innych ludzi i instytucji. Katowickie prostytutki wiedzą, że mogą się o nią zwrócić do siostry Anny, która spotyka się z nimi na ulicy, miejscu ich „pracy”. Nie przedstawia im swojego planu zbawienia, nie moralizuje, tylko rozmawia z nimi, słucha ich zwierzeń i stara się odpowiedzieć na ich konkretne potrzeby, a jeśli proszą o pomoc – pomaga.
Stowarzyszenie im. Maryi Niepokalanej oferuje tym kobietom konkretną pomoc: jedzenie, ciepłą herbatę, pomoc prawną, jednym słowem stara się odpowiadać na konkretne potrzeby tych często załamanych, zagubionych, sfrustrowanych dziewcząt i kobiet.
Niewiele mówi o tym, ale niewolnictwo w postaci handlu kobietami jest w Polsce niezaprzeczalnym faktem. W ostatnich latach, na skutek wzrostu bezrobocia, ilość dziewcząt i kobiet, które weszły na drogę prostytucji, by w ten sposób utrzymać siebie i swoje rodziny, znacznie wzrosła. Brak pracy, zwłaszcza dla kobiet bez wykształcenia, sprawił, że wiele z nich nie wierzy, że może się utrzymać w inny sposób.
Mit o bogatych i szczęśliwych prostytutkach jest nieprawdziwy, bo żadna kobieta nie chce być traktowana jako narzędzie. Kobiety te często chciałby skończyć z prostytucją, ale nie wierzą, że jest to możliwe, a poza tym państwo nie oferuje im żadnej pomocy. Trudno powiedzieć jakiej liczby kobiet dosięga ten problem , gdyż brak na ten temat statystyk, ale dziwi i mocno niepokoi fakt, że w kraju takim jak Polska, prostytucja jest tolerowana, choć jednocześnie pogardza się kobietami, które ja uprawiają.
Nie wiele zmieniło się od czasów, o których czytamy w Ewangelii. W opowieści o cudzołożnej niewieście, faryzeusze przyprowadzili do Jezusa kobietę, którą pochwycono na cudzołóstwie i zapytali Go: Mojżesz kazał nam takie kamienować a ty co mówisz? A Jezus im odrzekł: „Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci na nią kamień”.
Informacje na temat działalności Sióstr Maryi Niepokalanej można uzyskać pod adresem:
Artykuł zamieszczony w Tygodniku Rodzin Katolickich "Źródło", w numerze 50 (676), z dnia 12 grudnia 2004 r.