Kilka uwag historycznych

 

       Do pierwszych adoratorów Dzieciątka Jezus należeli: Bogarodzica, śwęty Józef, Jej Oblubieniec, pasterze, magowie, Symeon i Anna (Mt 1-2; Łk 1-2) oraz aniołowie (Hbr 1,6).

       Pierwsze generacje chrześcijan na swoich zebraniach dostrzegały misterium Narodzenia Pańskiego. Chrześcijanie wierzyli w Bóstwo Chrystusa. W IV wieku w związku z kontrowersjami teologicznymi (doketyzm, marcjonizm, manicheizm) wiara ta otrzymała argumentację teologiczną (pierwsze sobory) przedstawianą w kazaniach. W oparciu o dane biblijne wykazali, że Dzieciątko Jezus, które powiła Maryja-Dziewica, to prawdziwy Bóg i prawdziwy Człowiek. Wprowadzone wówczas święta Epifanii i Bożego Narodzenia rozwijały w świadomości wiernych nabożeństwo do Dzieciątka Jezus. Jednym z przejawów tego kultu są hymny liturgiczne, komponowane ku czci Dzieciątka Jezus (Efrem, Prudencjusz, Ambroży). Dały one później początek żłóbkowi, szopce, jasełkom itd. O kulcie Dzieciątka Jezus świadczą również liczne pielgrzymki do Betlejem, gdzie za Konstantyna Wielkiego (+337) powstała bazylika Bożego Narodzenia. W dziejach życia duchowego, upodabnianie się do Dzieciątka Jezus traktowano jako ideał (Ambroży, Augustyn, Leon Wielki), kierując się wskazaniami Ewangelii (Mt 18,3-5; Mk 9,36; 10,15; Łk 9,46; 18,17).

       Średniowiecze, zgodnie ze swoją charakterystyczną pobożnością, chętnie świętowało wydarzenia ewangeliczne, między innymi Narodzenie Dzieciątka Jezus (liturgia, kazania, obrazy, witraże). Przewodzili w tym benedyktyni, a później cystersi i franciszkanie. Okazją do celebrowania kultu Dzieciątka Jezus były Święta Bożego Narodzenia, Obrzezania, Epifanii, Ofiarowania, Zwiastowania. Rozwijała się również literatura zajmująca się dziecięcym wiekiem Jezusa, zwłaszcza rozmyślania.

       W czasach nowożytnych powstała bogata literatura i liczne praktyki ku czci Dzieciątka Jezus. Widać w nich wzajemne wpływy i zależności, które trudno nawet uporządkować. Do autorów głośniejszych należał kardynał de Bérulle (+1629), który dużo mówił i pisał o Dzieciątku Jezus, wywierając duży wpływ zwłaszcza na pobożność Karmelu i Oratorium. Wybitnym autorem jest też Józef A. Patrignani (+1733). Św. Jan Chrzciciel de la Salle (+1719) wszystkie swoje szkoły powierzył opiece Dzieciątka Jezus. Najbardziej żywymi ośrodkami kultu Dzieciątka Jezus były Czechy i Italia.

       Grudzień był zwykle poświęcony praktykom pobożnym ku czci Dzieciątka Jezus; styczeń natomiast poświęcano Imieniowi Jezus. Dzisiaj najczęściej spotykanymi nabożeństwami do Dzieciątka Jezus są adoracje przy żłóbku, nowenny, oktawy, litanie itp.

 

 


Powrót do Strony Głównej