Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej SMI

 

.

 

S. J. Immakulata Adamska OCD

 

Działalność sióstr w prowincji katowickiej


       Dnia 8 kwietnia 1929 roku inskryptem Stolicy Apostolskiej ordynariusz diecezji wrocławskiej otrzymał pełnomocnictwo do erygowania samodzielnej prowincji zgromadzenia na Górnym Śląsku. Dekretem z 17 czerwca 1929 roku kardynał Adolf Bertram powołał do życia katowicką prowincję Sióstr Maryi Niepokalanej. Siedzibą domu prowincjalnego został klasztor w Brzeziu nad Odrą, wsławiony życiem i śmiercią Sługi Bożej siostry Marii Dulcissimy (Heleny Hoffmann).

       W Katowicach siostry podjęły działalność w 1930 roku, początkowo w wynajętych pomieszczeniach. W roku 1934, gdy własny dom zakonny był już urządzony, Rada Generalna zgromadzenia, urzędująca we Wrocławiu, postanowiła prowincję katowicką przenieść wraz z kandydaturą do Katowic. Dwa lata później trzeba było dopiero co wzniesiony dom rozbudować, gdyż okazał się niewystarczający z powodu dużego napływu dziewcząt poszukujących pracy, którymi należało się zaopiekować.

       W roku 1939 wybuchła II wojna światowa, która przerwała dynamiczny rozwój zgromadzenia, nie tylko na terenie Śląska. Wówczas też większość sióstr została przeniesiona do zakonnych domów w różnych rejonach Niemiec, a dom w Katowicach zajęły urzędniczki niemieckie. Nieliczne siostry, którym pozwolono w nim pozostać, miały się zająć przygotowywaniem posiłków dla bezdomnych. Pod koniec wojny dom ten przeszedł w ręce wojska i młodzieży hitlerowskiej. Niektóre siostry wcielono do wojskowej służby medycznej, inne opiekowały się w parafiach chorymi, dożywiały ubogich, wspomagały potrzebujących. Po wojnie rozproszone siostry powróciły na dawne placówki, by kontynuować swą charytatywno-wychowawczą działalność. W Katowicach uruchomiono dla dziewcząt kurs przysposobienia do gospodarstwa domowego, na którym mogły nabyć umiejętności prowadzenia domu i organizowania życia rodzinnego. Konspiracyjnie w reżimie komunistycznym budowana sala wykładowo-gimnastyczna stała się w roku 1951 kaplicą ogólnie dostępną, przy której została erygowana nowa parafia. Siostry nie tylko wykonywały zadania wynikające z ich charyzmatu, takie jak pielęgniarstwo, a szczególnie opieka nad młodzieżą żeńską zagrożoną moralnie, ale także odpowiedziały na potrzeby chwili i włączały się czynnie w prace parafialne jako zakrystianki, kancelistki, organistki i katechetki.

       W roku 1998 prezydent Katowic Henryk Dziewior w imieniu Zarządu Miasta zwrócił się do matki generalnej Sióstr Maryi Niepokalanej z prośbą o "zamianowanie siostry do pracy z żeńską młodzieżą, która znalazła się w niebezpieczeństwie prostytucji lub w innych zorganizowanych formach wykorzystania seksualnego". Okazało się, że charyzmat zgromadzenia nie tylko nie stracił na aktualności, ale stał się wprost niezbędny wobec wciąż rosnącej liczby prostytuujących się nieletnich dziewcząt oraz kobiet. W drugiej połowie XX wieku ich liczba w Polsce wzrosła czterokrotnie - do prawie 13 tysięcy w latach dziewięćdziesiątych. W odpowiedzi na apel prezydenta siostry rozpoczęły działalność interwencyjną i profilaktyczną wśród dzieci, młodzieży, pedagogów i wspólnot parafialnych na temat przemocy i handlu kobietami. Rozwinęły też tzw. pracę uliczną, wchodząc w zagrożone środowiska. Prostytucja, obok kradzieży i żebractwa, jest podstawową formą zarabiania nieletnich, zwłaszcza ze środowisk dotkniętych patologią.

       Utworzono Stowarzyszenie im. Maryi Niepokalanej na Rzecz Pomocy Dziewczętom i Kobietom, które ma podpisaną umowę z Urzędem Miasta i podlega Wydziałowi Zdrowia. Jego przewodniczącą została siostra tegoż zgromadzenia, Anna Bałchan, do tej specyficznej funkcji odpowiednio przygotowana. Skończyła teologię, szkoliła się w Instytucie Ericsonowskim, ma wykształcenie psychologiczne. Jest osobą konkretną, wymagającą, ale równocześnie ciepłą. Do pracy włączyła się również s. Barbara Zawiła. Ich pragnieniem jest zapewnienie swym podopiecznym "ciepłego domu, którego w większości nigdy nie zaznały". Domem tym ma być Ośrodek Wychowawczo-Rehabilitacyjny w Katowicach. Znajdzie w nim schronienie 10 kobiet wraz z dziećmi. Będą one uczestniczyły w programie terapeutycznym obejmującym zajęcia grupowe, terapię indywidualną, zajęcia manualne, naukę prowadzenia gospodarstwa domowego, trening umiejętności wychowawczych, uzupełnienie wykształcenia oraz naukę zawodu. W budynku przyznanym przez władze miasta przeprowadzono prace remontowo-adaptacyjne. Przygotowano 8 pokoi mieszkalnych, kaplicę, pokój warsztatowy, kuchnię, jadalnię, zaplecze sanitarne oraz pomieszczenie biurowe.

       Dom ten ma być miejscem, w którym dziewczęta i kobiety będą mogły odnaleźć siebie jako osoby, odzyskać godność i zaufanie oraz zaplanować przemianę swego życia.

       W roku podwójnego jubileuszu Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej, bo 150-lecia jego istnienia oraz 75-lecia obecności w prowincji katowickiej Ośrodek Rehabilitacyjno-Wychowawczy jest Bożym darem dla zgromadzenia. Darem tym cenniejszym, że stanowiącym powrót do korzeni. Idea bowiem pomocy dziewczętom i kobietom narażonym na niebezpieczeństwo demoralizacji przyświecała ks. Janowi Schneiderowi, gdy tworzył we Wrocławiu Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej.

S. J. Immakulata Adamska OCD

 

 

Artykuł zamieszczony w: "Powrót do korzeni", Katowice, 2004

 

 


  • Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej SMI

    Powrót do Strony Głównej